I to je Južni Banat: U toku obnova dvoraca u Vlajkovcu i Velikom Središtu
- Objavljeno u
- Autor Z.M.
VLAJKOVAC - Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu započeo je sa realizacijom projekta istraživačkih i konzervatorskih radova na obnovi dvorca porodice Bisingen-Nipenburg u Vlajkovcu.
Ovaj projekat finansiran od strane Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije i predviđa izradu dokumentacije za izvođenje konzervatorsko-restauratorskih radova na fasadi i idejnog rešenja obnove dvorca sa predlogom buduće namene.
Pomenuti radovi, prema rečima vršioca dužnosti direktora Zavoda Grozdane Milenkov, nasatavak su prošlogodišnjih uspešno realizovanih aktivnosti.
Tokom prošle, 2021. godine Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu radio je na Projektu istraživačkih i konzervatorskih radova na obnovi Malog dvorca porodice Lazarević u Velikom Središtu. Realizovana su projektom predviđena prethodna istraživanja, koja su obuhvatala prikupljanje istoriografske građe, podatke o ranijim radovima, utvrđivanje stanja i oštećenja, i izradu detaljne tehničke i foto dokumentacije. Pored istraživanja, vršeni su ispitivački radovi koji se odnose na ispitivanja materijala i tehnika gradnje, stanja i stabilnosti konstrukcije. Na osnovu dobijenih podataka i arhitektonskih analiza, izrađujemo idejni projekat rekonstrukcije dvorca. Projektom su definisani konzervatorski postupci i materijali za obnovu dvorca i zadatak koji je pred nama jeste predlog buduće namene objekta koji je sada u izuzetno lošem stanju, izjavila je Grozdana Milenkov.
Dva dvorca porodice Lazarević i dvorac u Vlajkovcu zbog svoje istorijske, kulturne i arhitektonske vrednosti kategorisani su kao spomenici kulture od velikog značaja. Ove građevine svedoci su jedne epohe naše istorije.
Rodonačelnik porodice Lazarević, Golub, doselio se u tadašnju Austriju iz Srbije 1803. godine, decenijama sticao impozantan imetak koji je krunisan dobijanjem plemstva sa titulom od Malog i Velikog Središta 1841. godine.
Po dobijanju plemstva Golub Lazarević započeo je sa izgradnjom dvorskog kompleksa čiji će vlasnik porodica Lazarević je biti do 1898. godine.
Dvorski kompleks čine dva dvorca: stariji, klasicistički komponovan koji je izgrađen šezdesetih godina XIX veka, a mlađi na prelazu iz XIX u XX vek u eklektičnom duhu sa neogotskim elementima.
Vreme nastanka dvorca u Vlajkovcu, koji se nalazi nadomak puta Beograd-Vršac, takođe pripada sredini XIX veka. Izgradio ga je grof Đerđ Močonji 1859. godine, a trideset godina kasnije udajom njegove ćerke kao miraz dolazi u posed grofa Bisingen – Nipenburga. U rukama ove plemićke porodice dvorac ostaje pola veka, do Drugog svetskog rata.
Vredne celine kompleksa dvoraca Lazarevića i Bisingena čine zelene površine kojima je njihova okolina ukrašena. Dva dvorca Lazarevića u Velikom Središtu okružuju veliki park i visoka šuma sa primercima retkog drveća, dok okolinu dvorca u Vlajkovcu ulepšava park sa veštačkim jezerom koje krase fontana-skulptura u sredini; potok i mostići, a koji je zbog svoje izuzetne lepote 1973. godine proglašen za spomenik prirode.
Ovaj tekst je nastao u okviru projekta koji sufinansira Pokrajinski sekretarijat za kulturu i javno informisanje. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.