Zobnatičko jezero i okolina proglašeni zaštićenim područjem
- Objavljeno u
- Autor Z.M.
Skupština opštine Bačka Topola usvojila je 6. aprila ove godine Odluku o zaštiti Parka prirode „Bačkotopolske doline“.
Najnovije zaštićeno područje prostire se na površini od 522,2 hektara, sa zaštitnom zonom od dodatnih 1566 hektara. Upravljanje područjem povereno je Javnom preduzeću za građevinsko zemljište i prostorno planiranje opštine Bačka Topola.
„Bačkotopolske doline“ nalaze se u istoimenoj opštini, uglavnom u katastarskoj opštini Mali Beograd, u gornjem toku vodotoka Krivaje. Pruža se u dužini od oko 7,3 km pravcem sever-jug. Reč je o deonici široke doline vodotoka Krivaje, između Malog Beograda i Bačke Topole i bočnoj dolini koja se pruža od Karađorđeva do Zobnatice. Drvored sofore uz magistralni put je, takođe, sastavni deo Parka prirode.
Područje obiluje ostacima iskonske stepe i šumo-stepe. Livade u nižim delovima dolina predstavljaju regionalnu varijantu vojvođanskih dolinskih livada. Stepski ostaci se ističu bogatsvom flore i prisustvom dve kritično ugrožene vrste u Srbiji: bezstablovi kozinac i tamno-ljubičasti luk. Močvarna i zabarena staništa, čije površine su se proširile formiranjem Akumulacije „Zobnatica“, predstavljaju značajno utočište vrstama vlažnih staništa koje su postale ugrožene regulacijom Krivaje. Jezerski ekositem akumulacije, u kojoj se razvijala prirodna zonacija vegetacije nizijskih jezera, predstavlja zamensko stanište, obezbeđujući opstanak ugroženim vrstama čija su staništa uništena isušivanjem plavnih područja velikih reka.
Ovo područje je raj za ptice. Od 148 registrovanih vrsta 75 se gnezdi na zaštićenom području, ostalima služi kao mesto ishrane tokom godine ili za vreme seobe. Među značajnim gnezdaricama posebno se ističu vodeni bik, patka njorka, barski petlić i modrovoljka. Značajna je mešovita kolonija mrke čaplje i gaka. Mnoge vrste ptica značajne su u nacionalnim i međunarodnim razmerama. Pored 123 vrste strogo zaštićene u Srbiji, 50 vrsta se nalaze na SPEC listi (vrste značajne za zaštitu u Evropi), a 23 vrste su na spisku Dodatka I Direktive o pticama.
U zaštićenom području uspostavljaju se i nova pravila vezana za boravak ljudi i njihove aktivnosti. Biće uklonjeni molovi koji nisu u skladu sa zaštitom prirode, u roku od pet godina. Park-šume će se etapno obnavljati, a lov na vodene ptice više neće biti dozvoljen.
Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije pozdravlja ovu odluku, ali naglašava da je hitna zaštita potrebna celom kompleksu veoma značajnih i ugroženih stepskih dolina u srednjoj Bačkoj u slivovima Krivaje i Čika. Jedinstvena stepska vegetacija, jedina preostala na celoj Telečkoj zaravni, u njima je ugrožena preoravanjem, sađenjem bagrema i paljenjem, iako se radi o maleckim ostacima ostataka nekadašnje panonske stepe. Jedini način da se to promeni je njihova hitna zaštita.